کتاب “فلسفه ترس” نوشته ی “لارس اسوندسن” نگاهی جامعه شناسانه به موضوع “ترس” در جوامع مدرن امروزی دارد. این کتاب را “خشایار دیهیمی” به فارسی ترجمه کرده است.

فصل چهارم کتاب به موضوعی جذاب پرداخته است و آن هم “جذابیت ترس” است. گزیده هایی از این فصل:
….
ترس به جهان رنگ می دهد. جهان بدون ترس جهانی سخت ملال آور است. اگر از نظر بیوشیمیایی بگوییم، ترس هم خانواده ی کنجکاوی است، و به همین دلیل مهم است که فیلم های پُر هیجان و تجربه های هیجان انگیز اینهمه سرگرم کننده و خوشایند هستند.
….
تماشای یک فیلم ترسناک یا یک بازی کامپیوتری وحشت آفرین، راه های امنی برای تجربه خطر هستند. آسکار وایلد می نویسد هنر بیانگر واقعیت، یعنی خود زندگی است، اما در شکلی رام شده، به نحوی که دیگر آسیبی به ما نمی رسد. برای همین است که باید هنر را بر زندگی مرجح داشت.
….
اما بسیاری از افراد در ضمن دوست دارند خودشان را در موقعیت هایی قرار دهند که خطرها واقعی هستند – اگرچه در اشکالی نسبتا کنترل شده. به عبارت دیگر، در این حالت ما خودمان را از منظر مشاهده گر خارج می کنیم و منظر کسی را که در موقعیت مشارکت دارد اختیار می کنیم. مثالش همان ورزش های ماجراجویانه است.
….
تجربه کردن امر والا به نحوی جدایی ناپذیر به علاقه به حفظ خویشتن گره خورده است. از چنین منظری، این به هیچ روی آرزوی مردن نیست که شخص را به سوی درگیر شدن در فعالیت های بسیار خطرناک می راند، بلکه به عکس، “آرزوی نمردن” است. به عبارت دیگر، ورزش ماجراجویانه گواهی است بر درک و برداشتی خوشبینانه از واقعیت. علاقه به ادامه حیات چیزی است که به این تجربه شور و شدت می بخشد. دلیل رفتن به دنبال این نوع ورزش ها این است که ترسی که در آنهاست احساس تازه شده ای از حضور در زندگی خویشتن به فرد می دهد.
….
مشکل می توان جهانی را که به کلی عاری از ترس است چنان به تصور درآورد که جای خوشایند و جالبی باشد. در جهانی که از هر جهت دیگری امن است، ترس می تواند ملال را بتاراند. احساس ترس می تواند تاثیری نشاط بخش داشته باشد. همانگونه که ژان دلمو، از مورخان تاریخ دین، در پژوهش جامعش درباره ترس و گناه در فرهنگ غربی از قرن سیزدهم تا قرن هجدهم می نویسد، ترس، هم یک جنبه ویرانگر دارد هم یک جنبه سازنده؛ ترس هم می تواند شما را زمین بزند هم می تواند دریچه تازه و بهتری به روی جهان و رابطه تان با آن بگشاید.

(این معرفی در بخش های بعد ادامه پیدا می کند…)

دسته بندی شده در: